30 Nisan 2013 Salı

Kitle İletişim Araçlarının Bireyler Üzerindeki Etkisi



Kitle iletişim araçları,gelişen teknolojinin de etkisiyle toplumsal yaşamın vazgeçilmez bir öğesi olmuştur. Bir çok sosyal bilimci araştırmalarında kitle iletişimi ile birey ve toplum yaşamını sosyolojik,sosyal psikolojik yaklaşımlarla sorgulamış ve buradan bireye etkisini açıklamaya çalışmışlardır.

    Kitle iletişim kavram olarak toplumsal bir nitelik taşımaktadır. Birbiriyle ilişkisi olmayan geniş bir nüfus demektir. Internet çağımızın en büyük bilgi paylaşım ağıdır. Kitle iletişimin tümünü kapsamaktadır. Birey üzerinde en büyük etkinin Internet olduğu ve bu etkinin gelecekte artarak devam edeceği kuşkusuzdur.

    Kitle iletişim araçların;Basın,Radyo,Televizyon ve Internet  ile yapılan yayınların etkileri değerlendirilmelidir. Bireyin iletişim üzerine etkileri konusunu anlayabilmek için öncelikle etki kavramını ele almak gereklidir. Etki kavramında temel ise kitle iletişim araçlarının yaptığı değişmelerdir.




    Kitle iletişim araçları,bireylerin toplum ile bütünleşmesinde,toplumun bir parçası olmalarında,toplumun kültürel değerlerini almalarında ve yeni değerler eklemelerinde,inanç,tutum ve davranışlarındaki değişmelerde rol oynamaktadır.  Bu etkileşimin düzeyi,bireylerin kitle iletişim araçları ile ilgili önyargılarına,bu araçların ne sıklıkla kullandıklarına ve bu araçlar aracılığıyla kendilerine ne tür mesajlar verildiğine bağlı olarak değişmektedir.

    Kitle iletişim araçlarındaki ortak nokta,toplumdaki insanların düşüncelerini etkileyecek,belli bir senteze kavuşturmak ve ortak bir davranış biçimi kazandırmaktır. Bu bağlamda,toplumun kendi yapısal farklılıkları ve davranışsal değişkenler,kitle iletişim araçlarının etkilerinin de farklı düzeylerde olmasına neden olur.

    Kitle iletişim araçları,bireylere etki ederken bu etki karşılıklı olarak ele alınmalıdır. Başka deyişle etki-tepki unsuru göz önüne alınırsa,bireylerin kitle iletişim araçlarından etkilenmeleri,kitle iletişim araçlarını benimsemeleri,kitle iletişim araçlarına açık olmaları,eğitim düzeyleri,aile yapıları değer ve tutumları gibi etkenler bireylerin etkilenme sürecinde belirleyici bir yapıyı oluşturur.

    Çoğu zaman bireyler,aile,okul ve arkadaş grupları içerisinde sosyal bir varlık olarak yerlerini alamayabilirler bunun etkisinde kitle iletişim araçlarının etkisi önemlidir. Özellikle Internet günümüzde etkisi belirgindir. Çok duymuşsunuzdur. Yada kendinizde yaşamısınızdır. Hep söylenir Internet girdiğimde zaman nasıl geçmekte bilemiyorum. Altı  saat geçti farkında değilim.

    Kitle iletişim araçların,birey üzerinde etkisi hem olumlu,hem de olumsuz etkisi söz konusudur. 
Etki bireyin içinde bulunacağı duruma göre değişmektedir. Kitle iletişim araçlarının,etkisi bireyin değerleri ile örtüştüğü sürece fazla olabilir. Eğer bu örtüşme yoksa,birey kitle iletişim araçlarından gelen iletilere karşı kapalı olacağından iletiler tam yerine ulaşmayabilir ve beklenilen etki olmayabilir.

    Kitle iletişim araçları,bireylerin ufuklarını genişleterek evrensel bazda düşünmeyi eğitmeyi sağladığı gibi,birey ve toplumun bilincini de sağlamakta,böylelikle modern bir topluma geçişi de kolaylaştırabilir.

    Kitle iletişim araçların,bireyin üzerinde etkisinde psiko-sosyal gelişiminde önemli değişim oluşturabilir. Son zamanlarda TV kanallarında oldukça fazla  dizi yayınlanmaktadır. Bu dizilerdeki belirgin karakterlerin çocuk ,ergen, genç üzerinde etkisi hep tartışılmıştır. Araştırmalar yapılmıştır.Bu araştırmalarda okullarda şiddetin artmasında TV kanallarında yayınlanan bir takım dizilerdeki karakterlerin etkisi,bu karakterlerin benlik gelişimi sorunlu olan gençlerde aitlik duygusu  o karakter ile biçimlendiği belirtilmiştir.

    Kitle iletişimin doğuşu ve gelişmesi yönetimde bulunan egemen güçlerin ülkede yaptıkları işleri meşrulaştırma çabaları ile paralellik göstermektedir.  Bir çok ülkede kitle iletişim araçları çeşitli yayınlarını o ülkenin yönetimindeki istedikleri doğrultusunda yapıldığı,böylece yurttaşlarını kendi istedikleri yönde yönlendirmeye çalıştıkları bilinmektedir. Ancak bu etki gittikçe azalmaktadır. Bunun etkisinde Küreselleşme ve Internetin   etkisi büyüktür.

    Özetlersek,toplumsal yaşantı içerisinde gelişen kitle iletişimi bir çok yönden fonksiyonel olarak kullanılmaktadır. Kamuoyu oluşturma dan,toplumsal eğitim ve öğretime kadar uzanan bir yelpazede bulunmaktadır. Kitle iletişim araçların içinde İnternetin ve TV birey üzerinde en etkili olduğu,özellikle günümüzde modern toplum yapılarının temel bilgi edinme araçlarıdır.Kitle iletişim araçlarının etkisi ve bu etkiye karşı birey ve toplumsal tepki dikkat çekicidir.

Kaynak: Sosyal Hizmet Uzmanı ve Aile Danışmanı - Kemal GÖKCAN

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder